Trên thị trường hiện nay, các loại tổ yến được bày bán dần phổ biến và đa dạng, khiến không ít người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc phân biệt và chọn lựa. Dưới đây, cùng Yến Sào Song Thy tìm hiểu rõ hơn về cách phân biệt các loại tổ yến phổ biến nhất ngày nay.
1. Phân loại các loại tổ yến hiện nay trên thị trường
Các loại tổ yến được phân chia dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, từ màu sắc, môi trường sống cho đến hình dáng và quy trình làm sạch. Khi hiểu rõ về các loại tổ yến sẽ giúp người dùng chọn mua đúng sản phẩm chất lượng, đồng thời tận dụng được tối đa giá trị dinh dưỡng mà yến sào mang lại.
1.1 Phân loại tổ yến theo màu sắc
Màu sắc là một trong những yếu tố đầu tiên để nhận biết và phân loại tổ yến. Hiện nay, trên thị trường phổ biến nhất với 3 loại yến với ba màu khác nhau: bạch yến, hồng yến và huyết yến.
| Các loại tổ yến theo màu sắc | Đặc điểm |
| Bạch yến | Bạch yến là loại tổ yến có màu trắng ngà hoặc hơi vàng nhạt. Đây là loại yến phổ biến nhất, Dù giá trị dinh dưỡng không kém gì các loại yến khác, bạch yến lại có giá thành rẻ hơn, thường phù hợp với nhu cầu sử dụng hằng ngày của gia đình hoặc làm quà tặng phổ thông. |
| Hồng yến | Hồng yến thường có màu vàng cam nhạt đến đậm dần. sợi yến dày và dai hơn. Màu sắc của hồng yến chịu ảnh hưởng bởi khoáng chất trong môi trường sống, đặc biệt là các hang đảo ven biển. Tổ yến càng đậm màu thì giá càng cao. |
| Huyết yến | Đây là loại tổ yến quý hiếm, có màu đỏ tươi hoặc đỏ đậm, sợi yến dày và giòn, thường có kích thước nhỏ nhưng rất chắc chắn. Huyết yến gần như chỉ tìm thấy trong các hang đảo tự nhiên, nơi chim yến làm tổ và hấp thụ lượng lớn khoáng chất từ đá và nước biển, tạo nên màu đỏ đặc trưng. Đây là loại tổ yến quý hiếm và chỉ thu hoạch 1 - 2 lần/năm do vậy mà giá thành cao nhất. |
Dù khác nhau về màu sắc và giá thành, nhưng ba loại tổ yến này có giá trị dinh dưỡng tương đối tương đồng, sự khác biệt chủ yếu nằm ở độ hiếm và giá trị thương mại.
1.2 Phân loại tổ yến theo môi trường sống
Dựa trên môi trường sống của chim yến, tổ yến được chia thành 2 loại bao gồm yến đảo và yến nhà:
- Yến đảo: là loại yến tạo nên khi chim yến sinh sống trong các hang động tự nhiên, môi trường mát mẻ và ẩm ướt. Và bởi quá trình khai thác yến đảo tiềm ẩn nhiều rủi ro, vì vậy giá thành thường cao.
- Yến nhà: thông thường sẽ được con người xây dựng nhà yến mô phỏng lại môi trường tự nhiên để thu hút chim về làm tổ. Tổ yến tại nhà sẽ dễ thu hoạch hơn, vậy nên giá cũng tương đối mềm hơn nhưng chất lượng dinh dưỡng thì không đổi, gần như tương tự yến đảo.
Dù là yến đảo hay yến nhà, tổ yến được hình thành đều hoàn toàn tự nhiên, không hề có hình thức chăn nuôi hay cho ăn thức ăn như gà, vịt. Chim yến tự bay đi kiếm mồi, tự làm tổ bằng nước bọt của mình. Con người chỉ tạo điều kiện môi trường phù hợp và thu hoạch tổ yến khi đến mùa.
1.3 Phân loại tổ yến dựa vào quy trình làm sạch
Ngoài màu sắc và môi trường sống, tổ yến còn được phần lại theo quy trình làm sạch. Yến được chia thành 3 loại chính: yến thô, yến rút lông nguyên tổ và yến tinh chế.
- Yến thô: là tổ yến nguyên bản, chưa trải qua sơ chế, còn lông và nhiều tạp chất. Đặc điểm của loại yến này sẽ giữ được mùi đặc trưng và dinh dưỡng trọn vẹn của tổ, nhưng khi chế biến mất khá nhiều thời gian để loại bỏ các cặn bẩn. Giá thành của yến thô thường rẻ nhất trong các loại.
- Yến tinh chế: xuất phát từ yến thô, được làm sạch hoàn toàn nhưng không có giữ được hình dáng tổ ban đầu, vì vậythường ép khuôn để định hình lại tổ. Yến tinh chế sẽ là giải pháp tiện lợi nếu không muốn mất quá nhiều thời gian để sơ chế, tuy nhiên thì độ dai sẽ hạn chế hơn yến thô và yến rút lông nguyên tổ.tiện lợi nhưng loại này khi chế biến không nở nhiều và độ dai của sợi yến cũng kém hơn hai loại trên.
- Yến rút lông nguyên tổ: loại yến này thông thường sau khi được làm sạch vẫn giữ nguyên hình dáng tổ. Loại yến rút lông nguyên tổ này vừa tiện lợi khi chế biến vừa giữ nguyên giá trị dinh dưỡng nên được nhiều người dùng ưa chuộng, chính vì vậy mà giá nhỉnh hơn so với yến thô và yến tinh chế.
1.4 Phân loại tổ yến dựa vào hình dáng
Tổ yến bên cạnh màu sắc, môi trường sống,... còn được nhận diện dựa trên hình dáng tổ. Dưới đây là một số các loại tổ yến phổ biến:
| Các loại tổ yến dựa trên hình dạng | Đặc điểm |
| Tổ yến dạng cup (nguyên tổ) | Tổ yến dạng cup là loại tổ yến còn nguyên vẹn, đầy đặn và chắc chắn giống như một chiếc chén nhỏ úp ngược.. Thường thì tổ yến dạng cup là tổ yến nhà, vì khi hình thành ở những bề mặt phẳng, tổ sẽ dễ bám chắc nên việc khai thác gần như không bị vỡ hay sứt mẻ. Chính vì độ nguyên vẹn và tính thẩm mỹ vượt trội, giá bán của loại tổ này sẽ cao hơn các dạng khác. |
| Tổ yến dạng tam giác | Loại tổ yến dạng tam giác thường bị thiếu một hoặc hai chân do được xây dựng tại các góc hẹp của tường hoặc do trong quá trình khai thác một phần chân bị gãy. Tổ yến dạng tam giác không cân đối và có kích thước trung bình, nhưng vẫn giữ nguyên giá trị dinh dưỡng. Giá thành của loại tổ này thường thấp hơn một chút vì yếu tố thẩm mỹ kém hơn, tuy nhiên vẫn rất được ưa chuộng để chế biến vì sợi yến vẫn dai, ngon và đảm bảo chất lượng. |
| Chân tổ yến | Chân tổ yến là phần nền móng giúp tổ bám chắc vào tường, vách đá hoặc trần nhà. Phần chân này thường rất cứng, dày và có nhiều tạp chất hoặc lông chim bám vào, khiến quá trình làm sạch khó khăn hơn. Khi khai thác, nếu tổ cup hoặc tam giác bị vỡ, phần chân yến thường được tách ra và bán riêng với giá thấp hơn. |
| Bánh yến | Bánh yến là loại tổ non, chưa kịp hoàn thiện, có kích thước nhỏ và mềm hơn hẳn các loại khác. Hình dạng của loại này giống như một mảnh bánh nhỏ, thiếu sự chắc chắn và nguyên vẹn. Do tổ chưa già nên sợi yến mỏng và dễ gãy, khi chưng cũng nở ít hơn. Chính vì vậy, bánh yến thường không có giá trị thương mại cao nhưng các loại trên. |
1.5 Phân loại tổ yến dựa vào nguồn gốc xuất xứ
Bên cạnh đó, nguồn gốc xuất xứ cũng là yếu tố quan trọng khi phân loại các loại tổ yến. Mỗi quốc gia sẽ có điều kiện khí hậu và phương pháp nuôi, khai thác khác nhau, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của tổ yến khi thu về.
- Yến sào Việt Nam: Việt Nam được đánh giá là quốc gia có yến sào thơm ngon và giàu dinh dưỡng hàng đầu. Tổ yến Việt Nam có hương thơm tự nhiên đặc trưng, sợi dai và giữ nguyên hình dạng khi chưng. Tuy nhiên, mô hình nuôi yến trong nước còn rời rạc, sản lượng thấp và phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, nên giá thành yến Việt Nam thường cao hơn mặt bằng chung.
- Yến sào Thái Lan: Các sản phẩm yến sào Thái Lan chủ yếu thu hoạch từ các đảo và hang động tự nhiên.. Chính vì vậy mà tổ yến Thái Lan thường to, dày, sợi dai và chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, mang lại giá trị thương mại lớn.
- Yến sào Indonesia: Indonesia hiện là quốc gia dẫn đầu thế giới về sản lượng yến sào, cung cấp hơn 80% cho thị trường toàn cầu. Mô hình nuôi yến ở đây đã phát triển theo hướng công nghiệp hóa với hàng loạt nhà yến quy mô lớn. Do đó, yến bán ra chủ yếu là yến nhà, ít tạp chất, mềm và giá thành vừa phải.
- Yến sào Malaysia: Đặc trưng của yến Malaysia là tổ to, hình dáng khá đẹp nhưng cấu trúc sợi yến lỏng hơn và giá trị dinh dưỡng không cao bằng yến Việt Nam hay Thái Lan. Đây cũng là loại yến có giá rẻ nhất trên thị trường quốc tế.
Lưu ý cho người tiêu dùng là trên thị trường Việt Nam hiện có tình trạng yến Malaysia được thương lái hô biến thành yến Việt Nam để bán với giá cao hơn. Vì vậy, khi mua yến sào, cần đặc biệt quan tâm đến nguồn gốc và chứng nhận xuất xứ để đảm bảo nguồn yến mình mua về là an toàn và chất lượng đúng như mong đợi.
2. Lưu ý khi lựa chọn tổ yến chất lượng
Để đảm bảo sức khỏe và tối ưu giá trị dinh dưỡng, cần chú ý một số điểm quan trọng khi mua tổ yến. Người tiêu dùng có thể dựa vào một số tiêu chí sau:
- Quan sát hình dáng: Thông thường, tổ yến tự nhiên sẽ có kích thước nhỏ, hình dáng cong nhẹ, bề mặt sần sùi và rất cứng chắc vì được chim yến xây dựng trong môi trường khắc nghiệt. Ngược lại, tổ yến nuôi trong nhà thường to hơn, bề mặt phẳng và mềm hơn do điều kiện nhân tạo thuận lợi.
- Dựa vào màu sắc: Về màu sắc, đối với bạch yến thường có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, hồng yến sẽ có màu cam nhạt đến cam đậm, và huyết yến là đỏ nhạt đến đỏ sậm tự nhiên. Cần lưu ý những tổ yến có màu sắc quá rực rỡ, loang lổ hoặc đều màu bất thường rất có thể đã bị nhuộm để đánh lừa thị giác người mua.
- Kiểm tra khi ngâm nước: Yến thật khi ngâm sẽ mềm ra nhưng sợi vẫn nguyên vẹn, không bị nát và không tan trong nước. Trong khi đó, yến giả hoặc kém chất lượng thường làm từ tinh bột hoặc phụ gia nên khi ngâm sẽ nhanh chóng rã, mềm nhũn và làm nước ngâm bị đục.
- Ngửi mùi đặc trưng: Yến sào thật có mùi tanh nhẹ đặc trưng của nước bọt chim yến và vẫn giữ được hương này ngay cả khi chưa chế biến. Khi chưng lên, mùi thơm thanh dịu sẽ lan tỏa. Còn yến giả hoặc yến kém chất lượng có thể sẽ không mùi, hoặc có mùi hóa chất, mùi hắc khó chịu do tẩy rửa công nghiệp.
- Một mẹo nữa để phân biệt yến thật - giả là sử dụng dung dịch i-ốt. Chỉ cần nhỏ vài giọt i-ốt vào nước ngâm yến. Nếu nước đổi sang màu xanh, chứng tỏ yến bị làm giả từ tinh bột hoặc pha tạp chất. Nếu không có hiện tượng đổi màu, chứng tỏ tổ yến là thật và nguyên chất.
3. Các câu hỏi thường gặp về yến sào
Bên cạnh cách phân biệt các loại tổ yến, nhiều người tiêu dùng còn băn khoăn về cách sử dụng và lựa chọn yến như thế nào cho phù hợp. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp:
Câu hỏi 1: Yến thô có làm giả được không?
Yến thô có thể làm giả được. Yến thô giả thường được dệt từ nguyên liệu khác và cố tình trộn lẫn lông chim, bụi bẩn để tạo cảm giác giống yến thật. Vì vậy, chỉ nên mua yến từ cửa hàng uy tín.
Câu hỏi 2: Yến vụn có tốt không?
Tổ yến bị vỡ hay yến vụn vẫn giữ nguyên giá trị dinh dưỡng như yến nguyên tổ, chứa đầy đủ protein, axit amin và khoáng chất.
Câu hỏi 3: Yến huyết có tốt không?
Yến huyết là loại quý hiếm, giàu dinh dưỡng, giúp bồi bổ cơ thể, tăng miễn dịch và hỗ trợ làm đẹp. Đây là loại yến được mệnh danh là vua của các loại yến.
Câu hỏi 4: Các loại yến sào tốt nhất hiện nay?
Tùy theo nhu cầu mà mỗi loại yến sẽ có giá trị khác nhau, nhưng yến huyết và yến nhà loại 1 thường được đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định và giá trị dinh dưỡng vượt trội.
Câu hỏi 5: Yến loại 1 và loại 2 khác nhau như thế nào?
Yến loại 1 thường giữ được sự nguyên vẹn trên 90%, màu trắng ngà đồng đều, ít tạp chất. Còn yến loại 2 độ nguyên vẹn giảm chỉ còn 70 - 85%, màu sắc không đều, và có thể chứa tạp chất nhỏ.
Kết luận
Hiểu rõ phân biệt các loại tổ yến trên thị trường, người dùng lựa chọn đúng sản phẩm phù hợp với nhu cầu và ngân sách, đồng thời tránh mua phải hàng kém chất lượng. Điều này không chỉ đảm bảo hiệu quả dinh dưỡng khi sử dụng mà còn giúp bạn an tâm về độ an toàn và giá trị của từng tổ yến mang lại cho sức khỏe.
Nếu bạn đang phân vân giữ những sản phẩm yến sào chất lượng, Yến Sào Song Thy sẽ là địa chỉ đáng để cân nhắc khi có quy trình sản xuất nghiêm ngặt. Hãy liên hệ đến SĐT: 0908 897 928 hoặc nhấp vào các thông tin liên lạc góc phải để được đội ngũ Yến Sào Song Thy tư vấn chi tiết nhé.
C1, KP. 3, Thị Trấn Trảng Bom, Huyện Trảng Bom, Tỉnh Đồng Nai, Việt Nam
0937 282 959
congtysongthy@gmail.com - info@songthybirdsnest.com
